حجت الاسلام مهدی جزینی

بدخوابی کودک شاید دلیل آن جلب توجه، اضطراب، تأثیر داروها، خوب غذا نخوردن و یا استفاده بیش از حد از تنقلات و شکلات و شیرینی باشد. بررسی این عوامل در انتخاب راه حل مناسب به شما کمک خواهد کرد. برای رفع این این مشکل می توان از روش های زیر استفاده کرد:
1- فعالیت های بدنی کودک (مانند بازی کردن در پارک، برنامه های ورزشی و ...) را در طول روز افزایش دهید. کودکان قبل از خواب باید آرام باشند تا برای خوابیدن آماده شوند. بازی هایی که نیازمند فعالیت زیاد هستند برای ساعات قبل از خواب مناسب نیستند.
2- به تدریج از هنگام غروب به بعد، فعالیت کودک را کاهش دهید و به جای بازی های پرتحرک مانند کشتی گرفتن با توپ بازی، فعالیت هائی مانند مطالعه کردن، شنیدن قصه با دیدن تلویزیون را جایگزین نمایید. انجام فعالیت های آرام کننده چون حمام آب گرم، ماساژ قبل از خواب و به آرامی تکان دادن کودک مفید خواهد بود.
3- برای زمان خواب کودکتان برنامه تعیین کنید و ساعت خاصی را مشخص کنید.
4- برنامه های خانوادگی و خواسته های کودک را نیز در نظر بگیرید. انعطاف پذیر باشید ولی برخوردهای قاطع داشتن با کودک را نیز تمرین کنید. الگوئی را که تصمیم به ادامه آن ندارید شروع نکنید. برنامه شبانه باید در کل روز موجب احساس امنیت و نزدیکی میان افراد خانواده شود.
5- قبل از خواب با کودکتان در مورد مسائل روزمره و آمادگی برای شروع روز بعد صحبت کنید.
6- آماده کردن لباس های مدرسه و مرتب کردن کتاب های فردا، برنامه مناسبی برای کودکان بزرگتر خواهد بود. قصه گفتن برای کودک قبل از خواب، در درک مسئله که الان موقع خواب است کمک می کند.
7- پس از رفتن به رختخواب به تدریج از توجهتان نسبت به کودک کم کنید و دیرتر به گریه و جیغ او پاسخ دهید. به کودک بگویید همین الآن باید بخوابد و این کار را هر شب تکرار کنید. آنها به برخورد قاطع شما نیاز دارند.
8- برای بعضی از کودکان خوابیدن در اتاق تاریک دشوار است، بنابراین روشن کردن چراغ خواب در اتاق کودک مفید خواهد بود.
9- اگر کودکتان شب ها سخت به خواب می رود و یا نیمه شب از خواب بیدار می شود به او اجازه خوابیدن در طول روز را ندهید، اینکار در ایجاد الگوی خواب منظم کودک کمک خواهد کرد.
10- به خاطر داشته باشید مصرف شبانه برخی از مواد غذایی مانند چای و نوشابه، خواب کودک را کاهش می دهد.
11- به کودکتان روش های آرام سازی (نفس عمیق، کشش و آرام سازی عضلات بدن) را آموزش دهید و تلاش نمائید تا قبل از خوابیدن کودک این تمرین ها را انجام دهد.
12- به کودک اجازه دهید تا زمانی که خواب آلوده و خسته نشده بیدار بماند و سپس او را به رختخواب ببرید.
13- از تمرین های مثبت استفاده کنید و در طول روز راه هایی را که کودک می تواند با بکارگیری آنها به خواب رود برای او بیان کنید. مثلاً کودک می تواند با فکر کردن درباره صحنه های آرام و زیبا مانند برخورد امواج دریا به ساحل، پریدن گوسفندان از روی نرده یا تکرار حروف الفبا و خواندن ترانه های کودکانه این کار را تمرین کند.
14- حتی الامکان سعی کنید نکات ایمنی را در اتاق خواب کودک رعایت کنید (مثل پوشاندن سیم های برق، استفاده از محافظ پریز برق و دور نگهداشتن کودک از اشیا شکستنی). این کار به والدین کمک می کند تا با خیال راحت، کودک را در اتاقش تنها بگذارند.